Στην Αράχοβα, πριν εκατόν ενενήντα (190) χρόνια!

Η Αράχωβα διά χειρός Εtienne Rey (1843)

Δεσπόζει ψηλά ο ανακαινισμένος ναός του Αγίου Γεωργίου.

Μετά την απελευθέρωση της πατρίδας μας από τους Τούρκους και μόλις άρχισε το ελληνικό κράτος να κάνει τα πρώτα του βήματα στην παγκόσμια σκηνή, οι Αραχοβίτες, σίγουροι πια για το μέλλον τους και ευγνώμονες προς τον πολιούχο τους άγιο, για τη βοήθεια του στην εξολόθρευση των εχθρών κατά τη νικηφόρα μάχη της Αράχοβας το 1826 με τον Καραϊσκάκη, αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν το τάμα τους.

Σκέφτηκαν και θέλησαν, όχι απλά να συντηρήσουν – επιδιορθώσουν τη μικρή εκκλησία τους που δέσποζε σε όλο το χωριό και ήταν αφιερωμένη στον Αϊ Γιώργη, αλλά να τη μεγαλώσουν, να την κάνουν λαμπρότερη και να της δώσουν καμπαναριό, ώστε να γίνει εφάμιλλη των Εισοδίων της Θεοτόκου που ήταν η Μητρόπολη του χωριού.

Σίγουρα, θα συμμετείχαν οι προύχοντες της Αράχοβας και θα βοήθησαν οι κάτοικοι, καθένας με τον τρόπο του και τις δυνάμεις του. Το πότε ακριβώς ξεκίνησε η υλοποίηση των εργασιών και ποιοι πρωτοστάτησαν ήταν μέχρι τώρα άγνωστο. Όμως, τύχη αγαθή, η συχνή ενασχόλησή μας με τον ημερήσιο ελληνικό τύπο του 19^ουαιώνα, μας έδωσε ένα απροσδόκητο δώρο.

Συγκεκριμένα, στην εφημερίδα «Ήλιος» (αριθμός φύλλου 11, της 28^ης Ιουλίου 1833) εντοπίσαμε την πληροφορία της ανακαίνισης του Ιερού ναού Αγίου Γεωργίου στην Αράχοβα, η οποία έλαβε χώρα πριν από εκατόν ενενήντα (190) χρόνια (!) και ειδικότερα την επιστολή του προύχοντα Γεωργάκη Σιδηρά προς τον στρατηγό Γαρδικιώτη Γρίβα που είχε πρωτοστατήσει στη νικηφόρα μάχη της Αράχοβας κάτω από τις διαταγές του στρατάρχη Γεωργίου Καραϊσκάκη.

Από την επιστολή αυτή προκύπτει ότι οι Αραχοβίτες, το έτος 1833, είχαν ήδη ξεκινήσει, όχι μια απλή ανακαίνιση του εν λόγω ναού, αλλά την ανοικοδόμηση ενός ευρύχωρου και λαμπρού ναού, με προϋπολογισμό της τάξης των 100.000 δραχμών, που ήταν ένα πολύ σημαντικό ποσό για εκείνη τη δύσκολη εποχή.

Πέρα, λοιπόν, από τη συνεισφορά των κατοίκων και ειδικά των εύπορων αραχοβίτικων οικογενειών απευθύνθηκαν και ευρύτερα για τη συγκέντρωση των απαραίτητων χρημάτων, δηλαδή σε γνωστούς αγωνιστές και εύπορες προσωπικότητες. Όρισαν, μάλιστα, τον συμπολίτη τους Παναγιώτη Λαζαρή, ο οποίος βρισκόταν, μάλλον ως αντιπρόσωπος, στο Ναύπλιο, που ήταν η πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους (η μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα έγινε το 1834), ως πληρεξούσιο για τη συγκέντρωση των όποιων εμβασμάτων.

Ο Γεωργάκης Σιδηράς, γνωστός προύχοντας του χωριού μας την εποχή εκείνη, ανέλαβε με επιστολή του να απευθυνθεί στον στρατηγό Γαρδικιώτη Γρίβα, ο οποίος είχε πρωτοστατήσει στη νικηφόρα μάχη της Αράχοβας, να του υπενθυμίσει την υπόσχεση για συνεισφορά που είχε δώσει ο ίδιος μετά τη μάχη, γι’ αυτόν τον σκοπό, δηλαδή για την ανακαίνιση του ναού του Αγίου Γεωργίου. Επιπλέον, προσπάθησε να τον ευαισθητοποιήσει, ώστε να διαμεσολαβήσει και σε άλλους γνωστούς του, επιφανείς Έλληνες, για να συνδράμουν και αυτοί στον ιερό αυτό σκοπό. Εκ του αποτελέσματος φαίνεται ότι οι Αραχοβίτες, τελικώς, με την όλη τους κινητοποίηση τα κατάφεραν κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Ακολουθεί η ανακοίνωση της εφημερίδας «Ήλιος» και η επιστολή προς τον Γαρδικιώτη Γρίβα, αντιγραμμένη για ευκολότερη ανάγνωση, και τέλος παρατίθεται αυτούσιο το σημαντικό αυτό ντοκουμέντο που αφορά ένα σπουδαίο γεγονός στην ιστορία και ζωή του χωριού μας, κατά τον 19^ο αιώνα.

«ΗΛΙΟΣ Εφημερίς Πολιτική, Φιλολογική και Εμπορική»

(Αριθμός φύλλου 11, Έτος Α΄, 1833 / Τη 28 Ιουλίου, Παρασκευή)

Βασίλειον της Ελλάδος

Εσωτερικά

Ναύπλιον 27 Ιουλίου

—————————-

Αναγγέλομεν εις το κοινόν, ότι οι κάτοικοι της Αράχοβας ανακαινίζουν τον ναόν του Αγίου Γεωργίου, εις τον οποίον έγεινεν ο μέγας του Καραΐσκου θρίαμβος κατά του Μουστάμπεη^. λέγεται δε ότι θέλουν στήσει και στήλην μαρμάρινον, εις την οποίαν θέλουν επιγράψει τα ονόματα του στρατηγού Καραΐσκου και των συναθλητών του^. καταχωρούμεν δε επί τούτω επιστολή του Κυρίου Γεωργίου Σιδηρά προς τον Στρατηγόν Γαρδικιώτην Γρίβαν.

«Γενναιότατε Στρατηγέ

Εκπληρούται τέλος πάντων Η επιθυμία σας, και ιδού η Κοινότης του χωριού μας Ράχοβας ανακαινίζει σήμερον τον Ιερόν ναόν του Αγίου Γεωργίου, εις τον οποίον έγεινεν ο Μέγας των Ελλήνων θρίαμβος κατά του επαρμένου Μουστάμπεϊ εις την εκστρατείαν του αειμνήστου Καραϊσκάκη, του οποίου Υμείς αυτός εστάθητε ο επικινδυνώτερος εις εκείνο το στάδιον σύντροφος.

Ο ναός ούτος όχι μόνο ανακαινίζεται, αλλά γίνεται και πλέον λαμπρός, πλέον μεγαλήτερος και πολυέξοδος, ώστε θέλει φτάσει τας εκατό χιλιάδας.

Είναι λοιπόν περίστασις Κύριε Στρατηγέ να προσφέρετε και η Γενναιότη σας όσα εκπροαιρέσεως δυνηθήτε, δια να μη ευρεθήτε ξένος εις το καλόν τούτο, εν ω εις τον ένδοξον θρίαμβον των Ελλήνων εστάθητε ο πρώτος υπερμαχητής της ελευθερίας ^. ενθυμηθήτε ότι εις το καλόν τούτο έχετε δώσει αυτοθέλητον υπόσχεσιν να συνδράμετε, και η ιδού η περίστασις ^. θέλετε αποκτήσει περισσότερον μισθόν, αν δια των σχέσεών σας δυνηθήτε να κατορθώσετε και άλλους συνδρομητάς εις τον ιερόν τούτον σκοπόν.

Δια να ευκολύνεται λοιπόν την αποστολήν των χρημάτων δύνασθε να τα εμβάσετε εις τον κύριον Παναγιώτην Λαζαρήν, συμπολίτην μας, ευρισκόμενον εις Ναύπλιον, τον οποίον έχομεν επιφορτισμένον να δέχεται κάθε συνδρομήν.

Σας ασπάζομαι εκ καρδίας και μένω.

Εν Ράχοβα τη 7 Ιουλίου 1833

Ο ως Πατέρας σου

Γεωργάκης Σιδηράς»